Cukrzyca jest z całą pewnością chorobą naszych czasów, gdyż jeszcze nigdy na przestrzeni dziejów nie obserwowaliśmy tak dużego przyrostu zachorowań. Dzieje tak przede wszystkim z powodu ciągłego wzrostu zachorowań na cukrzycę typu 2. Niepokojące jest to, że według statystyk aż 25-30% osób dorosłych żyje z niezdiagnozowaną cukrzycą, co w krótkim czasie prowadzi do bardzo groźnych powikłań. Według prognoz szacuje się, że w 2014 roku co 10 osoba będzie chorowała na cukrzycę. Zacznijmy jednak od rozróżnienia dwóch typów cukrzycy, co jest kluczowe.
Cukrzyca typu 1
Na tego typu cukrzycę, zwaną także czasem cukrzycą dziecięca zapadają najczęściej dzieci, chociaż coraz częściej także dorośli. Jest ona spowodowana tym, że organizm przestaje produkować insulinę, którą należy przyjmować w podskórnych zastrzykach lub za pomocą pompy insulinowej.
Przyczyn zahamowania produkcji insuliny przez trzustkę jest bardzo dużo. Może się to przydarzyć każdemu, bez względu na to, jaki tryb życia prowadzi. W świadomości ludzi nadal często istnieje stereotyp, który mówi o tym, że cukrzycy można dostać od nadmiernego spożywania cukru. Na pewno nie dzieje się tak w przypadku cukrzycy typu 1. W leczeniu kluczowa jest intensywna insulinoterapia, wskazany jest też wysiłek fizyczny oraz umiejętność liczenia wszystkiego, co znajduje się w jedzeniu, aby móc dostosować do posiłków podawaną insulinę.
Cukrzyca typu 2
Spożywanie zbyt dużej ilości cukru białego, może doprowadzić do powstania cukrzycy, ale tylko typu 2. Cukier jest za nią w dużej mierze odpowiedzialny, ale nie tylko on. Także tłuszcze oraz brak ruchu, a co za tym idzie nadwaga i otyłość. Cukrzyca typu 2, przypisywana najczęściej osobom starszym, występuje właśnie z powodu siedzącego trybu życia i nadmiernego spożywania tłustych oraz słodkich rzeczy. Trzustka najczęściej nadal produkuje insulinę, ale najprościej mówić nie jest w stanie wyprodukować jej aż tyle, aby poradzić sobie z tak dużą ilością niezdrowego pożywienia, dlatego poziom cukry we krwi wzrasta. Dodatkowo brak aktywności fizycznej, która jest w stanie cukier we krwi obniżyć, sprawia, że dochodzi do choroby.
Cukrzyca typu 2 tym się różni od typu 1, że można z nią walczyć, wyleczyć, a na pewno unormować cukier za pomocą diety oraz ruchu. Nie zawsze jest konieczne podawanie insuliny, często wystarczą leki przyjmowane doustnie. Bardzo pomocna jest wizyta u dietetyka, który uczy jak liczyć wymienniki węglowodanowe w jedzeniu, jak liczyć kalorie oraz proponuje odpowiedni rodzaj aktywności fizycznej.
Cukier – biała śmierć
Klasyczny biały cukier nie jest zdrowy dla nikogo, czy będzie to osobą chorująca na cukrzycę, czy całkowicie zdrowy człowiek. Powinniśmy go unikać jak ognia, gdyż sieje w naszym organizmie prawdziwe spustoszenie, zwłaszcza wtedy kiedy spożywany jest w nadmiarze.
Gdy dodatkowo łączymy go z niezdrowymi tłuszczami, węglowodanami prostymi oraz brakiem ruchu, to droga do zachorowania na cukrzycę typu 2 stoi przed nami otworem. Niepokojące jest też to, że na cukrzyce typu 2, która była do niedawna domeną osób starszych, coraz częściej zapadają osoby młode, a także dzieci! Przecukrzenie społeczeństwa widoczne jest na każdym kroku. Nie chodzi tu już tylko o spożywanie nadmiernej ilości słodyczy. Biały cukier można spotkać dziś praktycznie we wszystkim: w pieczywie, wędlinach, nie mówić już o przesładzaniu produktów takich jak jogurty owocowe czy soki. Co jednak zrobić, gdy nie potrafimy wypić gorzej kawy lub herbaty? Na szczęście są słodziki, ale o tym za chwilę. Najpierw spróbujmy odpowiedzieć sobie na pytanie, co osoba z cukrzycą może jeść, a czego powinna się wystrzegać.
Czego nie jeść przy cukrzycy?
W zasadzie wszystko wolno, tylko po co? Aby odpowiedzieć sobie na to pytanie, należy znowu rozróżnić cukrzyce na typy 1 oraz 2. Na ogół dieta cukrzycowa, to dieta dobra dla wszystkich ludzi, którzy chcą żyć zdrowo. Zdrowe nawyki żywieniowe mogą uchronić przed cukrzycą typu 2.
Dieta cukrzycowa powinna być bogata w węglowodany złożone: ciemne pieczywo, razowe makarony, kasze oraz w warzywa i owoce. Nie powinna zwierać białego cukry. Należy się też wystrzegać węglowodanów prostych, czyli białego pieczywa, soków owocowych, tłustych mięs, tłustych serów o klasycznych słodyczach już nawet nie wspominając. Nie wskazane są też fast foody oraz smażone ciężkostrawne potrawy. Należy unikać przy cukrzycy spożywania alkoholu. Jak więc widać dieta cukrzycowa to po prostu, zdrowa i racjonalna dieta. Najlepiej, aby była podzielona na 5 posiłków: 3 główne oraz 2 mniejsze. Osoby chorujące na cukrzycę typu 1 mogą pozwolić sobie zdecydowanie na więcej. Nie jest bowiem problemem zjedzenie pizzy czy lodów, jeśli tylko odpowiednio poda się na tego typu posiłek insulinę. Osoby z cukrzycą 2 typu już tej możliwości nie mają. Oczywiście jak zjedzą coś niezdrowego, to świat się nie zawali, nie mają jednak narzędzia w postaci insuliny. Po zjedzeniu czegoś słodkiego poziom cukru we krwi natychmiast wzrośnie, co można starać się zniwelować jedynie wysiłkiem fizycznym. Wysiłek też powinien być kontrolowany, ponieważ zbyt duża aktywność może doprowadzić do spadku cukru, co jest bardzo niebezpieczne. Najlepiej więc jeść zdrowo, unikać produktów z wysokim indeksem glikemicznym, czyli takich, które bardzo szybko podnoszą cukier we krwi i ruszać się z głową. Jeśli mamy jakie wątpliwości odnośnie do tego, co można, a czego nie, warto skonsultować to z lekarzem diabetologiem lub dietetykiem.
Jadłospis dla cukrzyka
W menu cukrzyka powinny królować warzywa oraz węglowodany złożone. Na śniadanie warto zjeść razowe pieczywo z chudą wędliną oraz warzywa, zwłaszcza te surowe, takie jak sałata, ogórek, pomidor, rzodkiewka, które nie podnoszą cukru.
Na obiad na przykład ryba pieczona w piekarniku, do tego ryż, kasza i znowu warzywa, a na kolację sałatka z dużą ilością warzyw oraz grillowanym kurczakiem. Pomiędzy posiłkami można sobie pozwolić na różnego typu przekąski, jednak jeśli chodzi o owoce, na które często przychodzi apetyt, to należy uważać.
Jakie owoce może jeść cukrzyk?
Owoce takie jak banany lub winogrona mają dużo węglowodanów, których raczej powinno się unikać, ponieważ szybko podnoszą cukier we krwi. Zdecydowanie lepiej jest też zjeść pomarańczę niż wypić wyciśnięty z niej sok, ponieważ też podniesie on cukier szybciej niż owoc. Najbezpieczniej jest łączyć owoce z innym produktami, które posiadają węglowodany złożone, dodając je do głównego posiłku. Wskazane są jabłka, porzeczki, owoce kwaśne, truskawki oraz inne owoce leśne. Należy pamiętać, że każdy organizm może zareagować inaczej na dany produkt i trzeba metodą prób oraz błędów dostosować dietę najlepszą dla siebie.
Cukrzyca ciążowa – dieta
Będąc przy temacie cukrzycy, warto wspomnieć też o cukrzycy kobiet w ciąży, czyli tak zwanej cukrzycy ciężarnych. Niestety pojawia się ona coraz częściej, o czym kobiety dowiadują się na początku ciąży podczas krzywej cukrowej.
Jest to badanie cukru, po wypicie dużej ilości wody z glukozą w odpowiednich odstępach czasu. Zdrowa osoba powinna sobie poradzić z takim obciążeniem, organizm osoby, u której podejrzewamy cukrzycę, już niestety sobie nie poradzi. Cukier wzrośnie i dzięki temu diagnozowana jest cukrzyca ciężarnych. Z tego tupu cukrzycą bywa różnie. Czasem zostaje na całe życie i jest leczona jak cukrzyca typu 1. Czasem znika krótko po urodzeniu dziecka. Osoba, która miała cukrzycę tylko w ciąży, powinna jednak znajdywać się pod kontrolą lekarza i badać poziom cukru raz na jakiś czas. Dieta kobiety ciężarnej nie powinna zawierać cukrów prostych, należy unikać węglowodanów prostych, słodyczy, tłuszczy, zwłaszcza tych utwardzonych.
Co można jeść czy cukrzycy – zamienniki klasycznego cukru
Na rynku istnieje całe mnóstwo produktów, słodzonych zamiennikami klasycznego cukru, czyli tak zwanymi słodzikami. Można wśród nich wyróżnić te pochodzenia naturalnego jak na przykład stewia, ksylitol czy maltitol, oraz te pochodzenia chemicznego, na przykład aspartam, który nie jest uważany za zdrowy, zwłaszcza przy jego nadmiernym i długotrwałym stosowaniu. Dzięki słodzikom diabetycy nie muszą rezygnować z deserów. Ważne jednak jest sprawdzenie kaloryczności, która znajduje się na każdym produkcie.
Przykładowo po stewii cukier we krwi nie wzroście, natomiast po ksylitolu już może, chociaż ma on niski indeks glikemiczny, więc będzie się to działo powoli. Ważne jest, też, do czego dany słodzik się nadaje, nie każdy bowiem można podgrzewać. Ertrytol jest najlepszy do pieczenia ciast. Z kolei maltitol oraz suklaroza są świetnymi zamiennikami cukru w odżywkach, oraz suplementach dla sportowców. Osoby, które się odchudzają i dbają o linię, mogę dzięki tego typu produktom zjeść lub wypić coś samczego bez obawy o wysoką kaloryczność produktu. Na rynku dostępne są smaczne batony czy kremy dla sportowców z dodatkiem suklarozy, czy maltitolu, które są smaczne i zdrowe.
Rola i zalety surkalozy i maltitolu używanych w produkcji suplementów dla sportowców oraz w procesie odchudzania
Zdrowy i sportowy tryb życia staje się coraz bardziej popularny, przez co rośnie również zapotrzebowanie na produkty, które pomogą nam w osiągnięciu naszego celu, którym najczęściej poza ogólną sprawnością fizyczną i kondycją naszego organizmu jest wymarzona sylwetka. O ile w okresie budowania masy mięśniowej potrzebne są nam intensywne ćwiczenia siłowe i dodatni bilans kaloryczny, gdzie około 50% makroskładników naszej diety powinny stanowić węglowodany, to w okresie redukcji tkanki tłuszczowej konieczne będzie zmniejszenie podaży węglowodanów, a zwiększenie podaży białka właśnie ich kosztem.
W okresie budowania masy mięśniowej węglowodany proste, są pierwszym makroskładnikiem, który powinniśmy uzupełnić po ciężkim treningu. Dzięki ich podaży, uzupełnimy zapasy glikogenu w mięśniach, którego to pozbywamy się podczas intensywnego wysiłku. W następnej kolejności podajemy białka, które dzięki uwolnieniu produkcji insuliny przez spożycie węglowodanów jest szybciej dostarczane do włókien mięśniowych, skutecznie je nadbudowując. Dlatego też sportowcy w tym okresie często korzystają z odżywek węglowodanowych, popularnych — carbo. Często są to też odżywki o połączonym składzie węglowodanów i białka.
W czasie redukcji wagi węglowodany, jak i tłuszcze są najmniej pożądanym składnikiem, to właśnie ich spożycie powinniśmy zmniejszyć, a zwiększyć spożycie białka. Oczywiście, aby zmniejszyć poziom tkanki tłuszczowej, musimy koniecznie utrzymać ujemny bilans kaloryczny. W zależności od rodzaju uprawianego sportu dzienne spożycie białka powinno wynosić od 1,2 g do 3 g na 1 kg masy ciała. Bardzo często właśnie w okresie redukcji wagi nie jesteśmy w stanie dostarczyć odpowiednich ilości białka wraz z dietą.
Na szczęście w takim okresie możemy posiłkować się suplementami diety, jakimi są odżywki białkowymi, które dzięki zastosowaniu surkalozy i maltitolu zachowują swój słodki smak, a są pozbawione węglowodanów. 1 porcja odżywki białkowej dostarcza nam około 25 g białka, a duży wybór smaków dostępnych na rynku zapewnia nam przyjemność z ich spożywania.
Większość odżywek białkowych ma bardzo dobrze dobrany profil aminokwasowy, który regeneruje nasze mięśnie, a także zapobiega zjawisku katabolizmu, które to jest najbardziej niepożądane podczas utraty wagi. Te zamienniki cukru stosowane są również w produktach, które okazują się często deską ratunkową dla niejednego „łasucha”, który nie potrafi odmówić sobie słodyczy. Znajdziemy je w takich produktach jak lody białkowe, sosy 0%, które możemy stosować jako polewę, a także dodatek do kawy. Wszystkie te produkty znajdą swoje zastosowanie wśród osób uprawiających sport, jak i tych zmagających się z cukrzycą. Co ważne nie obciążają naszego organizmu i są dobrze tolerowane przez układ trawienny, który jest podwaliną do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu.
Jakie są widoczne objawy cukrzycy?
Cukrzycę można naocznie rozpoznać po: suchej i szorstkiej skórze, plamkach na skórze w odcieniach żółto-brązowych, ciemniejszej skórze przy karku oraz częstym infekcjom.
Jak zbić cukier?
Do zmniejszenia ilości cukru we krwi potrzebne są produkty hipoglikemizujące. Można do nich zaliczyć: morwę białą, młody jęczmień, spirulina -proszek z alg.
Jakie są objawy wysokiego cukru?
Człowiek z wysokim cukrem może odczuwać: bóle głowy, zwiększone pragnienie, często oddaje mocz, ma trudności z koncentracją, widzi niewyraźnie, czuje się zmęczony i senny.
